ÖZ

Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları, endokrin bezlerin ve fizyolojik olarak bu bezlerden salgılanan hormonların rahatsızlıklarını ve yanı sıra metabolizmayı ilgilendiren bozuklukları inceleyen bir tıp alanıdır. Endokrinolojinin tarihi genel olarak üç aşamaya ayrılır. Birinci aşama endokrinin bileşenlerinin tanımlanması, ikinci aşama analitik endokrinoloji aşaması ve üçüncü aşama sentetik endokrinolojinin oluşması olarak ele alınabilir. Endokrinin bileşenlerinin tanımlanması endokrin bezlerin ilk kez tarif edildiği dönemleri içerir ve iç salgı kavramının ortaya çıkmasıyla son bulur. Analitik endokrinoloji aşamasında hormon kavramı ortaya atılmıştır ve pek çok hormon tanımlanmıştır. Sentetik endokrinoloji döneminde ise hastalıkların oluşumunda hormonların rolü araştırılmaya başlanmış ve teşhis ve tedavi yöntemleri bu dönemde geliştirilmiştir. Thomas Addison 1855’de halsizlik, kusma ve ciltte pigmentasyondan şikayetçi olan bazı hastalarda sorunun adrenal bez kaynaklı olduğunu bildirmiştir. Bu, tarihte ilk defa bir endokrin bez salgı yetersizliğinin gösterilmesidir. Starling sekretin hormonunu tanımlamış ve hormon kelimesini Yunanca "heyecanlandırmak" veya "uyandırmak" (ormao) fiilinden türetmiştir. Sekretin hormonu bu bağlamda ilk kez tanımlanan hormondur. Harvey W. Cushing şimdi Bovie olarak bilinen yeni bir elektro-cerrahi cihazını ilk kez kullanmış ve transsfenoidal cerrahinin önünü açmıştır. Jules Hardy binoküler mikroskop ile hipofiz adenomlarında seçici adenomektomiyi geliştirmiş ve transsfenoidal mikrocerrahide devrim yaratmıştır. Banting, Macleod, Best ve Coolip’in keşfinde rol oynadıkları insülin, tip 1 diyabet tedavisinde kullanılmış ve yaşamı tehdit eden bir sağlık durumunu tamamen tersine çeviren ve mutlak bir ölümün önüne geçilmesini sağlayan bir hormon tedavisi olarak tarihte yerini almıştır. Bu derlemede endokrinolojinin tarihçesine bir bakış yer almaktadır. 

ABSTRACT

Endocrinology and metabolic diseases is a field of medicine that examines the disorders of the endocrine glands and the hormones physiologically secreted from these glands, as well as disorders related to metabolism. The history of endocrinology is generally divided into three phases. The first stage can be considered as the identification of the components of the endocrine, the second stage as the analytical endocrinology stage, and the third stage as the formation of synthetic endocrinology. The identification of the components of endocrine includes the period when endocrine glands were first described and ends with the emergence of the concept of internal secretion. At the stage of analytical endocrinology, the concept of hormone was introduced and many hormones were identified. During the synthetic endocrinology period, the role of hormones in the formation of diseases began to be investigated and diagnosis and treatment methods were developed during this period. Thomas Addison reported in 1855 that some patients complaining of weakness, vomiting and skin pigmentation were caused by the adrenal gland. This is the first time in history that an endocrine gland secretion deficiency has been demonstrated. Starling described the hormone secretin and derived the word hormone from the Greek verb "to excite" or "to arouse" (ormao). The secretin hormone is the first hormone identified in this context. Harvey W. Cushing first used a new electrosurgical device, now known as Bovie, paving the way for transsphenoidal surgery. Jules Hardy developed selective adenomectomy in pituitary adenomas using a binocular microscope and revolutionized transsphenoidal microsurgery. Insulin, which Banting, Macleod, Best and Coolip played a role in discovering, was used in the treatment of type 1 diabetes and took its place in history as a hormone therapy that completely reversed a life-threatening health condition and prevented certain death. This review includes a look at the history of endocrinology.